مطالعات باستان‌سنجی محراب ضلع غربی شبستان شمالی جامع کاشان

Authors

Abstract:

مسجدجامع کاشان از قدیمی‌ترین بناهای ثبت‌شدۀ دورۀ اسلامی در کاشان است. این مسجد دارای سه محراب گچ‌بری است که یکی در گنبدخانه و دو محراب در شبستان شمالی مسجد قرار دارد. برای تعیین قدمت محراب گچ‌بری اصلی، از آجر به‌دست‌آمده برای سال‌یابی ترمولومینسانس نمونه‌برداری شد و نیز برای شناسایی رنگدانه‌های به‌کاررفته در تزیینات مسجد در دوره‌های مختلف، از همۀ بقایای رنگ در دو محراب شبستان شمالی و گچِ گچ‌بری‌ها نمونه‌برداری شد. برای شناسایی ترکیبات به‌کاررفته در رنگ‌ها، بررسی نوع ملات و اجزای گچ‌بری از میکروسکوپ نوری پلاریزان (PLM) وپراش پرتو ایکس (XRD) و برای شناسایی عنصری نمونه‌ها از میکروسکوپ الکترونی مجهز به پاشندگی پرتو ایکس (SEM-EDX) استفاده شد. همچنین برای بررسی نوع ملات و اجزای گچ‌بری و بررسی مواد آلی احتمالی به‌کاررفته در گچ و رنگدانه، از روش طیف‌سنجی زیر قرمز (FTIR) استفاده شد. نتایج سال‌یابی آجر از محراب قدیمی رویی نشان داد که این بخش مربوط به 20 ± 550 سال پیش از این است. نتایج نشان داد که در دوره‌های مختلف از مواد متفاوتی استفاده شده است؛ برای مثال برای رنگ آبی از لاجورد در تزیینات محراب قدیمی، از مالاکیت برای رنگ سبز، از سرنج برای رنگ قرمز و از سفید سرب برای تهیۀ رنگ خاکستری استفاده شده است. در این بررسی، نوع گچ به‌کاررفته، ترکیبات افزوده و چگونگی عمل‌آوری آن نیز بررسی شد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی تحلیلی و مقایسه‌ای محراب ضلع غربی شبستان شمالی جامع کاشان

محراب مسجدجامع کاشان ازجمله محراب‌های گچبری شاخص برجای‌مانده از دوران اسلامی است که در سیر تطور مسجدجامع کاشان و همچنین سیر هنر محراب‌های گچبری دوران اسلامی به‌ویژه در ایران از اهمیت بالایی برخوردار است. با وجود اهمیت تاریخی این محراب، تاکنون مطالعۀ جامعی روی آن انجام نشده است که شاید دلیل اصلی آن تخریب گسترده‌اش در دهه‌های اخیر  باشد. در این پژوهش، نگارنده بر آن است تا باتوجه‌به مستندات موجود،...

full text

طرح مرمت شبستان شمالی و طرح حفاظت پیشگیرانه مسجد جامع ساوه

ساختمانهای تاریخی یکی از مهمترین میراث فرهنگی کشور است که با گذشت زمان و تحت شرایط محیطی دچار آسیب هایی می شوند که لازم است مرمت وباززنده سازی آنها مورد توجه قرار گیرد و بدین منظور تحقیق حاضر با عنوان طرح مرمت شبستان شمالی و طرح حفاظت پیشگیرانه مسجد جامع ساوه که یکی از مساجد شاخص صدر اسلام در شهر ساوه می باشد ،ارائه گردیده است. بنای مسجد جامع ساوه به عنوان یکی از آثار ارزشمند هنر معماری، نقاشی...

15 صفحه اول

مطالعه تناسبات، ساختار و نقشمایه‌های محراب مسجد جامع هفتشویه

تزیینات گچ‌بری محراب هفتشویه با توجه به طرح و فرم، در ردیف محراب‌های شاخص دوره ایلخانی قرار دارد. اکثر بررسی‌های صورت گرفته به توصیف کلی این محراب، تاریخ اجرا و یا محدوده تاریخی آن پرداخته و کمتر به نقشمایه‌های تزیینی، نسبت‌های طلایی و ساختار و روابط هندسی در به کارگیری آنها، توجه کرده‌اند. سؤال‌هایی که برای دستیابی به هدف می‌توان مطرح کرد عبارتند از: «انواع نقشمایه‌های به‌کارگرفته شده در این م...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 1  issue None

pages  68- 87

publication date 2017-09

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

No Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023